Dit hadden we niet zien aankomen
… euh, toch WEL!
Onze eerste opdracht was ‘flatten the curve’. De belangrijkste betrachting hier was de druk op de gezondheidszorg onder controle te houden. We wisten dat wanneer we het aantal ICU (intensive care unit) bedden onder de ~2000 konden houden, de rest van de gezondheidszorg niet zou imploderen.
En we hebben dat zoals je hierboven merkt relatief goed gedaan. BRAVO! Dus, zeiden ze in Brussel, moogt ge nu allemaal een beetje meer, en nog een beetje meer … zolang het aantal nieuwe besmettingen maar daalt.
FOUT!
Om een epidemie onder controle te krijgen moet haar groei blijven zakken. Dat wordt uitgedrukt in die fameuze R-factor. Ik kom die vandaag even toelichten voor wie ze nog niet goed snapt, en ook waarom we echt wel al bijna een maand weten dat dit weekend er zat aan te komen.
Wat is nu die “R”? Heel letterlijk is R gelijk aan het aantal nieuwe infecties vandaag gedeeld door het aantal nieuwe infecties van gisteren. Zijn die van vandaag er meer dan gisteren, dan is dat getal groter dan 1. Zijn dat er minder dan gisteren, dan is dat getal minder dan 1. In het echt is de formule iets ingewikkelder waarbij rekening wordt gehouden met incubatieperiode en dergelijke maar de basis is dezelfde.
In deze paper van Harvard Business School leggen ze het nog meer in detail uit wat die R voor Corona eigenlijk betekent inclusief die echte formules. Deze prachtige grafiek hieronder komt dan ook uit die paper en toont mooi het verschil tussen de supersnelle groei van een R=2.5 versus ‘gestage’ groei van een R=1.25 en het snelle afnemen van aantal nieuwe cases wanneer je terug onder 1 gaat.
Als kleine bonus wil ik je nog eens laten zien hoe groot het verschil is van 0.1 in zo’n exponentiele groei waarde. Ik heb hier artificiëel een grafiek gemaakt van R=1.5 en R=1.6. Na een maand heb je in de eerste ~130.000 nieuwe zieken per dag, bij de tweede is dat al ~800.000.
En het is maar heeeeeel laat dat je dat ziet aankomen! Maar iemand die iets kent van exponentiële groei kon je dat in de eerste week al voorspellen.
We hadden het dus WEL zien aankomen!
Hieronder zie je de R-curve voor België met dank aan Professor Biostatistiek Kurt Barbé, wiens naam je zal herkennen in het artikel helemaal onderaan. De extra kleurkes en pijlen zijn van mij.
De gele lijn is de allerbelangrijkste: zo lang je onder die lijn zit heb je dus een R kleiner dan 1 en zijn je aantal nieuwe cases aan het dalen. BRAVO. Nu gewoon volhouden!
Maar … een goeie 10 dagen na de eerste versoepelingen zien we direct dat de R-waarde terug stijgt. Je zit nog steeds onder 1 waardoor je in absolute cijfers het aantal nieuwe cases ziet dalen, maar je daalt minder snel en de trend gaat terug naar de >1.
Voorbeeldje: als we opeenvolgend 200 nieuwe besmettingen hebben, de dag erop 190 en de dag erop 185. Dan is onze R van 0.95 naar 0.97 gestegen!
En raad eens waar we vorige week zijn aangekomen?
Het heeft zelfs letterlijk in de gazet gestaan op 9 juli: “Vanaf 18 juli weer meer coronapatiënten in het ziekenhuis”.
